Wat is een conflictloods?
De Conflictloods is een medewerker in uw organisatie die naast zijn of haar ‘gewone’ taken het eerste aanspreekpunt is wanneer er irritaties, pesterijen en meningsverschillen, kortom ‘kleine conflicten’, spelen. Ook heeft hij/zij een bijzondere rol in het voorkomen, tegengaan en oplossen hiervan. De Conflictloods is als het ware een Eerste Hulpverlener bij Conflicten (EHBC’er).
Wie kan conflictloods worden?
In principe kan iedere werknemer, of hij/zij nou in een kleinbedrijf, middenbedrijf of grootbedrijf werkt, conflictloods worden. Wel gaan we uit van in ieder geval MBO werk- en denkniveau. Daarnaast wordt er wel onderscheid gemaakt tussen drie gradaties van conflictloodsing, namelijk:
De drietaps onderverdeling in Conflictloodsing sluit aan bij conflicten op verschillende niveaus en op organisatiestructuren waar sprake is van een onderverdeling van functies.
De Conflictloods pakt kleinere, minder geëscaleerde conflicten, irritaties, meningsverschillen en pesterijen op. Zoals onenigheid tussen twee collega’s over de taakverdeling van een opdracht. Dan is er werk aan de winkel voor de Conflictloods.
Wanneer er echter een conflictsituatie is of dreigt te ontstaan waarin het conflict zich uitbreidt en meer geëscaleerd is, is het belangrijk dat er binnen de arbeidsorganisatie naast de Conflictloods(en) ook een Conflictcoach en/of Conflictmanager is om dit in goede banen te leiden.
De Conflictcoach is een werknemer binnen de arbeidsorganisatie die, doorgaans na doorverwijzing van de Conflictloods, in beeld komt. Een werknemer kan echter ook rechtstreeks met de Conflictcoach in contact treden. Ook kan de Conflictcoach zelfstandig acties inzetten om een conflictsituatie op te lossen. Vaak zijn conflictcoaches werknemers met minimaal een hbo-werk en –denkniveau die als bedrijfspsycholoog, maatschappelijk werker of vertrouwenspersoon in dienst zijn, maar dit is geen voorwaarde. Vergeleken met de Conflictloods werkt de Conflictcoach met situaties die emotioneel meer beladen zijn, waar meer mensen bij betrokken zijn en waarbij het conflict verder geëscaleerd is. Een breder opgeleide Conflictcoach is toegerust om de onderliggende problemen van conflicten te analyseren.
In de grotere arbeidsorganisatie, met meer dan honderd werknemers, is ook behoefte aan een Conflictmanager. Deze op minimaal hbo werk- en -denkniveau functionerende werknemer beschikt over alle kwaliteiten en vaardigheden die van de Conflictloods en Conflictcoach gevraagd worden. De Conflictmanager is er tevens toe in staat op beleidsniveau (preventief) in te schatten met welke conflictgevoelige thema’s men te maken krijgt. Bijvoorbeeld wanneer er veranderingen in de arbeidsorganisatie op komst zijn, zoals modernisering, verdere expansie, fusies, overnames en dergelijke. Bovendien beschikt de Conflictmanager over een inschattingsvermogen wat de toekomst van de arbeidsorganisatie betreft en zal hij bij de conflicthantering ook rekening houden met het (toekomstige) bedrijfsbeleid.
De Conflictmanager functioneert op managementniveau, en van hem wordt gevraagd dat hij op de hoogte is van het sociale, emotionele en maatschappelijke arbeidsklimaat van de arbeidsorganisatie. Daarnaast moet hij een goede inschatting maken van de plaats die de arbeidsorganisatie inneemt wanneer deze tegen het licht gehouden wordt van een groter geheel (maatschappelijk, sociaal, economisch of politiek gezien). Zo kan de Conflictmanager ook preventieve maatregelen introduceren.
We gaan even terug naar het voorbeeld van de EHBO’er. De EHBO’er verricht de eerste opvang, legt verbanden aan en verwijst naar de huisarts of het ziekenhuis als de situatie complexer is en meer aandacht vraagt. De Conflictloods handelt vergelijkbaar als het om lastiger onderwerpen gaat. In eerste instantie biedt de Conflictloods een luisterend oor en schat hij de situatie in. Vervolgens bepaalt hij of er gezamenlijk een oplossing kan worden gevonden, of hij meer begeleiding moet bieden of dat er een specialist (de Conflictcoach of Conflictmanager) nodig is.
Waarom een aparte nevenfunctie creëren als er al een aanwezige vertrouwenspersoon, bedrijfsmaatschappelijk werker of bedrijfspsycholoog is? Wat voegt dit toe?
Deze extra nevenfunctie is nodig omdat de meeste bedrijfsmaatschappelijk werkers en bedrijfspsychologen worden ingezet om enkel de persoonlijke aandachtspunten te bespreken. Zij zijn er niet op gericht ontstane conflicten tussen twee of meer werknemers onder de loep te nemen, laat staan deze op te lossen. Hiertoe zijn zij in de regel niet opgeleid. Hun bevoegdheid gaat meestal niet verder dan een persoonlijk advies. In hun nevenfunctie als Conflictcoach hebben zij meer bevoegdheden, mits alle betrokkenen deze bevoegdheden respecteren en dit is overeengekomen en opgetekend in het beleidskader, bijvoorbeeld een conflictprotocol. Bovendien stappen zij uit hun ‘helpersrol’ en passen zij Conflictloodsing toe, waardoor de eigen verantwoordelijkheid van de betreffende werknemers wordt aangesproken en er gezamenlijk wordt gezocht naar oplossingen. De Conflictcoach gaat een stapje verder dan de Conflictloods. De Conflictcoach brengt dus niet alleen in kaart wat er speelt en pleegt eerste interventies; hij kijkt ook wat er nodig is om het conflict op te lossen. Na het inventariseren en analyseren van het conflict kan hij zo nodig zijn voorstel overbrengen aan de directie om vervolgens een actieplan op te starten.
